دولت اوباما و کنگره شب گذشته باز هم شاهد کشمکش بر سر توافق ژنو بودند و در حالی که وزیر خارجه آمریکا خواستار عدم تصویب قطعنامه جدید در شش ماه آینده بود، نمایندگان مخالف همچنان بر مواضع خود پافشاری میکردند.
دولت آمریکا تاکید کرده است چنین اقدامی میتواند تبعات منفیای برای دیپلماسی واشنگتن درباره برنامه هستهای برجای بگذارد.
در اولین گزارش دولت اوباما به کنگره، جان کری -وزیر امور خارجه در جلسه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا حاضر شد و ضمن دفاع از دیپلماسی واشنگتن در برابر ایران، به نمایندگان کنگره گفت که توافق موقت بین تهران و گروه ۱+۵ “آشکارا” در خدمت منافع آن کشور است.
دولت اوباما و کنگره شب گذشته باز هم شاهد کشمکش بر سر توافق ژنو بودند و در حالی که وزیر خارجه آمریکا خواستار عدم تصویب قطعنامه جدید در شش ماه آینده بود، نمایندگان مخالف همچنان بر مواضع خود پافشاری میکردند.
دولت آمریکا تاکید کرده است چنین اقدامی میتواند تبعات منفیای برای دیپلماسی واشنگتن درباره برنامه هستهای برجای بگذارد.
در اولین گزارش دولت اوباما به کنگره، جان کری -وزیر امور خارجه در جلسه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا حاضر شد و ضمن دفاع از دیپلماسی واشنگتن در برابر ایران، به نمایندگان کنگره گفت که توافق موقت بین تهران و گروه ۱+۵ “آشکارا” در خدمت منافع آن کشور است.
وی همچین از دموکراتها و جمهوریخواهان خواست تا نگذارند احتمال دستیابی به راه حلی سیاسی برای پرونده هستهای ایران از بین برود.
اسوشیتدپرس به نقل از وی نوشت: “بگذارید آشکارا بگویم: لحظات دیپلماتیک بسیار حساسی است و این شانس را داریم که به روش صلحآمیزی یکی از مهمترین نگرانیهای امنیت ملی که امروزه دنیا با آن مواجه است را حل کنیم. در یک چهارراه هستیم. در مقطع واقعاً حیاتی تاریخ هستیم. یکی از مسیرها میتواند ما را به سمت حل بردبارانه نگرانیهای جامعه بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران رهنمون سازد. راه دیگر ما را به سمت ادامه عداوت و احتمال درگیری خواهد رساند.”
حضور کری در کنگره در حالی است که نمایندگان به تهدیدات خود در زمینه بیتوجهی به توافق اولیه شش ماهه و تصویب قطعنامه جدید افزودهاند.
اختلاف نظر جدی سنا و کنگره
در عین حال، پیش از حضور کری در مجلس نمایندگان، سناتورهای برجسته امریکایی گفتند که ممکن نیست کنگره تا پایان سال جاری تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کند.
تیم جانسون عضو کمیته بانکی مجلس سنا گفت: “رئیس جمهور و وزیر خارجه با دلایل محکمی خواهان توقف اقدام کنگره در راستای تحریمهای تازه علیه ایران شدند و بنابراین من مایلم که از این درخواست حمایت کرده و فعالیتهای کمیته بانکی را در حال حاضر متوقف کنم.”
وی پس از صحبتهای کری نیز اعلام کرد که کمیته مربوطه -که مسئول نظارت بر طرحهای مربوط به تحریمهاست، “احتمالاً” تصویب آنها را در حال حاضر متوقف خواهد کرد.
سناتور “باب منندز” و “مارک کرک” در آستانه تکمیل طرحی هستند که دولت را موظف میکند هر ۳۰ روز پایبندی ایران را به توافق ژنو را تایید کند.
در صورت عدم تایید فوق، مجلس مجدداً تمام تحریمها را اجرائی میکند و علاوه بر این، محدودیتهای جدیدی بر حوزههای مهندسی، معدن و ساخت و ساز اعمال میکند. بر اساس این طرح همچنین درخواستی مبنی بر تحریم جهانی نفت ایران در صورت نتیجه بخش نبودن توافق ژنو، آمده است. شرکتها و بانکهای خارجی که این ممنوعیتها را نقض کنند از تجارت با آمریکا محروم میشوند.
این در حالی است که طرح دیگری که در راستای تحریم ایران بود، با وجود مخالفتهای جمهوری خواهان، در سنا به کنار گذاشته شد.
در مجلس نمایندگان، اریک کانتور -رهبر اکثریت- در حال نوشتن قانونی مجزاست که شرایطی را درباره توافق نهایی با ایران، تعیین میکند.
محمد جواد ظریف -وزیر امور خارجه ایران- در مصاحبه با هفتهنامه آمریکایی تایم در باره هر گونه تحریم جدیدی هشدار داده بود: “چنین اقدامی کل توافق را از بین خواهد برد، زیرا ما دوست نداریم تحت فشار مذاکره کنیم و تصویب چنین تحریمی بیانگر این خواهد بود که طرف آمریکایی در مذاکرات جدی نیست و به دنبال حل و فصل مسئله نیست.”
کری مجدداً تاکید کرد تصویب تحریمهای جدیدی میتواند از منظر شرکای آمریکا در مذاکرات به عنوان نشانه سوء نیت این کشور تعبیر شود.
وی گفت: “نمیخواهم به ایران این بهانه را بدهم که توافق را به سخره بگیرند. میتواند موجب این شود که شرکای بینالمللیمان فکر کنند که در معامله صادق نیستیم و هنگامی که میگوییم اعمال تحریم، به خودی خود “هدف” نبوده است و تنها ابزاری برای فشار به ایرانیان برای دستیابی به راه حل دیپلماتیک بوده؛ به آن باور نداشتهایم. ما در چنین شرایطی هستیم. و دوستان، شش ماه با سرعت خواهد گذشت و نتیجه آن مشخص خواهد شد.”
اعضای هر دو حزب، کری را به چالش کشاندند. الیوت اِنگل -برجستهترین دموکرات حاضر در کمیسیون از ایالت نیویورک- به صورت خاص از کری پرسید چرا دولت به این محکمی با اعمال تحریمها قبل از این که ایران توافق را نقض کند، مخالف است.
براد شرمن -دموکرات- نیز نسبت به دولت اوباما ابراز بیاعتمادی کرد.
در چند بخش، بحث کری و نمایندگان بسیار داغ شد. یکی از این موارد درباره این بود که آیا توافق حق غنی سازی ایران را به رسمیت میشناسد، دولت تاکید میکند چنین چیزی صورت نگرفته است. از دیگر موضوعات مهم، جزئیات بازرسیها از تاسیسات ایران و نحوه ادامه برنامه صلحآمیز هستهای ایران بود.
الیانا روز لهنتینن -نماینده جمهوری خواه- یکی از شدیدترین انتقادات را از دولت کرد و تفاهم ژنو را “توافقی بد” نامید.
اِد رویس -رئیس کمیته- نیز گفت: “ما مواضع بنیادین خود را معامله کردهایم. ایران نباید غنیسازی و بازفرآوری کند.”