بخش اول از سلسله مقالات گوهر دیدار :
در مورد زيارت قبور ائمه عليهم السلام ثوابهاي بسياري نقل شده است . اما زيارت مرقد امام هشتم علي بن موسي الرضا عليه السلام به دليل موقعيت زماني و مكاني و شرايط زائران ايشان در ميان ساير قبور ائمه، عليهم السلام از اهميت خاصي برخوردار است . حضرت امام جواد عليه السلام، در ضمن روايتي دليل آن را چنين فرموده است :
« زيارت آگاهانه و خالصانه پدرم از زيارت جد بزرگوارم حضرت حسين، عليه السلام برتر است . چرا كه زائران حرام او بسيارند، اما زائران حرم پدرم تنها زبدگان شيعه هستند .»(1)
و يا حضرت امام كاظم، عليه السلام، فرمود :
« در ميان زيارت كنندگان امام معصوم، زائران و شيفتگان كوي فرزندم علي بن موسي الرضا از نظر مقام و منزلت، والاتر و مقربترند .»(2) چون آنها شيعيان دوازده امامي هستند .
به همين خاطر فوايد و پاداشهاي فراوان و بيشماري براي زيارت ثامن الائمه عليه السلام ذكر شده است . چنانچه وقتي محمد بزنطي نامهاي از امام رضا عليه السلام، دريافت، در آن نوشته شده بود .
« به شيعيان من اين پيام را برسانيد كه زيارت من معادل هزار حج ثواب دارد .»
او با شگفتي از فرزندشان امام جواد عليه السلام پرسيد: آيا به راستي اين كار معادل هزار حج است ؟ حضرت فرمود :
« آري به خدا قسم، بلكه معادل يك ميليون حج ثواب دارد، البته براي كسي كه آشناي به حق امامت آن بزرگوار باشد و با اين معرفت وي را زيارت نمايد .» (3)
و يا آنكه در روايتي به نقل از ابوصلت هروي آمده كه امام هشتم عليه السلام فرمود:
« .. آگاه باشيد ! هر كس مرا در اين ديار غربت زيارت كند، خداوند پاداش يكصد هزار شهيد، يكصد هزار صديق، يكصد هزارحج و يكصد هزار مجاهد و رزمنده به او عطا خواهد نمود ...» (4)
و نيز فرموده است :
« هر كس مرا در آن سرزمين آگاهانه و خالصانه زيارت كند، همچون كسي است كه پيامبر خدا را زيارت كرده است .» (5)
وعدهي شفاعت و مغفرت براي زائران قبورائمه عليهم السلام
از حضرت امام صادق عليه السلام، نقل است كه رسول خدا صلي الله عليه و آله، خطاب به امير مومنان، عليه السلام، فرمود :
« اي ابوالحسن ! خداوند قبر تو قبور فرزندانت را قطعهاي از قطعات بهشت قرار داده است . او دلهاي نجيبان و برگزيدگان از بندگانش را به طرف شما گرايش داده، و آنها به خاطر تقرب به خداوند و محبت به رسول خدا، در راه رسيدن به قبورتان هر آزار و سختي را بر خود هموار مي كنند و فراوان به زيارت شما ميآيند . آنها از ويژه افرادي هستند كه به شفاعت من راه يافته و به حضور من وارد مي شوند . آنها در بهشت به زيارت من نايل ميگردند، .....»(6)
همچنين امام رضا عليه السلام در روايتي به زائرانش چنين وعده داده است :
« هر كس مرا با اين فاصلهي دوري كه دارم، زيارت كند، روز قيامت در سه موقف به فريادش ميرسم و او را از شدت آن سه آسوده مي كنم : « إذا تطايرت يمينا و شمالاً، عندالصراط و عند الميزان » (7) يعني وقتي كه نامههاي اعمال به دست چپ و راست داده مي شود، به هنگام عبور از صراط، و زمان سنجش اعمال .»
حال كساني كه با معرفت و شناخت حقيقي نسبت به حق ائمه، عليهم السلام، توفيق زيارت قبور آنهارا پيدا ميكنند، علاوه بر درك شفاعت ايشان در آخرت، در دنيا نيز مورد عنايت پروردگار قرار گرفته و مغفرت و آمرزش الهي شامل حال آنان مي شود.
حضرت امام رضا عليه السلام فرمود:
«هر كس به زيارت من رهسپار شود و نسبت به حق من عارف باشد، دعايش مستجاب و گناهانش بخشوده مي شود .» (8)
آري ،دلهاي مرده و آلوده به گناه و معصيت، آنگاه كه رو به كوي محبوب مي كنند، با زلال زيارت شستشو يافته، زنده و شاداب مي گردند . همچون بدنهاي آلودهاي كه با آبي زلال، پاك و نظيف مي شوند و اين بهترين و با ارزشترين « سوغات زيارت » است .
رسول خدا صلي الله عليه و آله، در ادامهي همان روايت پيشين، خطاب به امير مومنان، عليه السلام فرمود :
« ... اي علي ،آنان كه قبر تو و فرزندانت را زيارت ميكنند، همانند كساني هستند كه بعد از حج واجب، هفتاد حج به جاي آورده باشند، و به هنگام بازگشت از زيارت شما، از آلودگيها پاك مي شوند، مانند روزي كه از مادر متولد شدهاند .... ولي افراد پست و فرومايه زائران قبور شما را نكوهش ميكنند، گويي به گناه ناشايستي آلوده شدهاند ! آنها بدترين امت من هستند، شفاعت من به آنان نمي رسد و بر حوض من وارد نمي شوند .» (9)
حال زائر عاقل و فهيم، پس از يك چنين پالايشي همواره مي كوشد روح و جانش را به گناهي نيالايد و غبار معصيت بر آينهي پاك دلش ننشاند .و اگر لغزشي ناغافل از او سر زد، بيدرنگ توبه مي كند همانگونه كه پس از نظافت ظاهري و استحمام، مراقب است تا دوباره پيكرش آلوده و نجس نگردد و اگر نجاستي بر او نشست، بي درنگ آنرا ميشويد و پاك مينمايد .
پی نوشتها :
(1) بحار الانوار 102/38.
(2) بحارالانوار 102/41 ح 46 و / 35 ح 16.
(3) عیون اخبار الرضا ، باب 62 ، ح 10.
(4) بحارالانوار 102/32.
(5) بحارالانوار 102/31.
(6) بحارالانوار 100/120 ، ح22.
(7) بحارالانوار 102/34.
(8) بحارالانوار 102/36.
(9) بحارالانوار 100/120 ح 22.