توضیحات: وبلاگنویسی فارسی دورههای مختلفی را پشت سر گذاشته است. دو سه سالی از زمانی که تب وبلاگ داشتن بالا گرفته بود میگذرد. قبل از آن، نگاه اغلب افراد به وبلاگ نگاهی رسمی بود و شاید کمتر به ذهن کسی میرسید که «چه خوب است من هم یک وبلاگ داشته باشم!».
وبلاگنویسی فارسی دورههای مختلفی را پشت سر گذاشته است. دو سه سالی از زمانی که تب وبلاگ داشتن بالا گرفته بود میگذرد. قبل از آن، نگاه اغلب افراد به وبلاگ نگاهی رسمی بود و شاید کمتر به ذهن کسی میرسید که «چه خوب است من هم یک وبلاگ داشته باشم!». شاید وبلاگ و وبلاگ نویسی آن موقع مثل خیلی لوازم وارداتی به فرهنگ زندگی ایرانی تا حدودی یک چیز لوکس به حساب میآمد و البته یکی از لوازم روشنفکر و متفاوت جلوه کردن. اما کم کم از این حالت خارج و به جایگاه واقعی و درست خود نزدیک شد.
دورهی ابتدایی وبلاگنویسی در ایران زمانی بود که اغلب مردم فکر میکردند وبلاگنویسان افرادی خاص هستند و وبلاگنویسی نوعی شغل به حساب میآید!؛ یا وبلاگنویس کسی است که حرفهای مهم یا جدیدی در زمینههای مختلف و تخصصی خود برای گفتن دارد.
در مرحلهی بعد وبلاگ و و بلاگنویسی گسترش فوق العادهای یافت و در نهایت تقریبا به نقطهای عکس حالت قبل رسید. یعنی بسیاری از افراد در سنین مختلف، در موضوعات مختلف و با شیوههای مختلف دست به ایجاد وبلاگ و وبلاگنویسی زدند. این زمان همراه بود با اوجگیری برنامههای تشویقی برخی نهادهای فرهنگی و دولتی برای وبلاگنویسی و همراه بود با برگزاری اولین دورههای مسابقات وبلاگنویسی در موضوعات و سطوح مختلف.
این روند در حال حاضر نیز ادامه دارد، اما شاید بتوان ادعا کرد کمی سامان یافتهتر و پایدارتر شده است. بدین معنی که در فضای وبلاگهای فارسی نوعی توازن عرضه و تقاضا صورت پذیرفته است.
با این همه شاید شما به عنوان خوانندهی این سطور تصمیم داشته باشید یک وبلاگ برای خود دست و پا کنید و وبلاگنویسی را آغاز نمایید. یکی از دمدستیترین راههایی که بعد از گرفتن این تصمیم پیش پای شما قرار میگیرد، جستجو در اینترنت در مورد «وبلاگ» و ساخت آن است. در اینصورت با تعداد زیادی از نتایج روبرو خواهید بود که چگونگی ساخت وبلاگ را با اندکی تفاوت، به شما آموزش میدهند. اما باید بدانید شما یک مرحله را احتمالا نادیده گرفتهاید! مرحلهای که شاید در ابتدا زیاد مهم به نظر نرسد و شاید اشتیاق شما برای شروع وبلاگ، باعث سهلانگاری در مورد آن شده است.
وبلاگنویسی فارسی دورههای مختلفی را پشت سر گذاشته است. دو سه سالی از زمانی که تب وبلاگ داشتن بالا گرفته بود میگذرد. قبل از آن، نگاه اغلب افراد به وبلاگ نگاهی رسمی بود و شاید کمتر به ذهن کسی میرسید که «چه خوب است من هم یک وبلاگ داشته باشم!». شاید وبلاگ و وبلاگ نویسی آن موقع مثل خیلی لوازم وارداتی به فرهنگ زندگی ایرانی تا حدودی یک چیز لوکس به حساب میآمد و البته یکی از لوازم روشنفکر و متفاوت جلوه کردن. اما کم کم از این حالت خارج و به جایگاه واقعی و درست خود نزدیک شد.
دورهی ابتدایی وبلاگنویسی در ایران زمانی بود که اغلب مردم فکر میکردند وبلاگنویسان افرادی خاص هستند و وبلاگنویسی نوعی شغل به حساب میآید!؛ یا وبلاگنویس کسی است که حرفهای مهم یا جدیدی در زمینههای مختلف و تخصصی خود برای گفتن دارد.
در مرحلهی بعد وبلاگ و و بلاگنویسی گسترش فوق العادهای یافت و در نهایت تقریبا به نقطهای عکس حالت قبل رسید. یعنی بسیاری از افراد در سنین مختلف، در موضوعات مختلف و با شیوههای مختلف دست به ایجاد وبلاگ و وبلاگنویسی زدند. این زمان همراه بود با اوجگیری برنامههای تشویقی برخی نهادهای فرهنگی و دولتی برای وبلاگنویسی و همراه بود با برگزاری اولین دورههای مسابقات وبلاگنویسی در موضوعات و سطوح مختلف.
این روند در حال حاضر نیز ادامه دارد، اما شاید بتوان ادعا کرد کمی سامان یافتهتر و پایدارتر شده است. بدین معنی که در فضای وبلاگهای فارسی نوعی توازن عرضه و تقاضا صورت پذیرفته است.
با این همه شاید شما به عنوان خوانندهی این سطور تصمیم داشته باشید یک وبلاگ برای خود دست و پا کنید و وبلاگنویسی را آغاز نمایید. یکی از دمدستیترین راههایی که بعد از گرفتن این تصمیم پیش پای شما قرار میگیرد، جستجو در اینترنت در مورد «وبلاگ» و ساخت آن است. در اینصورت با تعداد زیادی از نتایج روبرو خواهید بود که چگونگی ساخت وبلاگ را با اندکی تفاوت، به شما آموزش میدهند. اما باید بدانید شما یک مرحله را احتمالا نادیده گرفتهاید! مرحلهای که شاید در ابتدا زیاد مهم به نظر نرسد و شاید اشتیاق شما برای شروع وبلاگ، باعث سهلانگاری در مورد آن شده است.
آن مرحله این است که شما باید در ابتدا پاسخهای قانعکنندهای برای این سوال که «چرا وبلاگ بنویسم؟» داشته باشید. شما باید بتوانید جایی در این کهکشان بزرگ برای خود متصور شوید و حدود کاری خود را بشناسید.
معین بودن آنچه در وبلاگتان به آن خواهید پرداخت، در تبدیل شدن شما به یک وبلاگنویس موفق و وبلاگتان به یک وبلاگ خوب، موثر خواهد بود. به علاوه تا حد بالایی به مخاطبانتان نیز کمک خواهید کرد.
بررسی گوناگونی تجربه شده در فضای وبلاگهای فارسی به این مقوله کمک خواهد کرد و در مرتب شدن ذهن و گرفتن تصمیم درست مفید خواهد بود.
برای این کار وبلاگها را از نظر محتوا دستهبندی میکنیم. پیش از این در مطلب «دارو دستهی وبلاگها» برای انواع وبلاگ دستههای وبلاگ معمولی، وبلاگ خاص، وبلاگ کوتاهنویسی، فوتوبلاگ، وبلاگ چندرسانهای و میکروبلاگها، را بر شمردیم.
دستهبندی پیشین به نوعی بیانگر هویت اصلی وبلاگ است. اما برای ایجاد این هویت روشهای مختلف نوشتن وجود دارد. برخی از مهمترین این روشها را مورد بررسی قرار میدهیم:
روزانه نویسی:
نوشتن در مورد اتفاقات روزانه، احوالات شخصی، مسائل جالب توجه در مسیر رفت و آمد بین منزل و محل کار یا تحصیل، مسائل و مشکلات پیش آمده در زندگی فردی و …، مسائل کاری، اظهارنظرها و مطالبی از این دست، که غالبا شخص نگارنده یا نزدیکان او در آنها نقش محوری دارند، در این نوع نوشتار قرار میگیرد.
نیمه تخصصی:
مطالبی که به فراخور دغدغههای اصلی نویسنده و با توجه به اطلاعات کم و بیش او در زمینههای مورد نظرش نوشته میشود. مطالب سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری اطلاعات، در مورد پیشهها، گروهها یا اصناف مختلف و از این قبیل، که از علایق شخصی نویسنده سرچشمه میگیرند و در عین حال یک اظهار نظر کارشناسانه، جامع، قطعی و بدون اشکال به حساب نمیآیند.
تخصصی:
نوشتههایی از این دست بر اساس تخصص نویسنده در زمینههای مختلف نگاشته میشوند. این مطالب غالبا از حالت اظهار نظر شخصی خارج و بیشتر به مقالات تخصصی در موضوعات مورد توجه نویسنده شبیه هستند.
کوتاه نویسی:
در مورد وبلاگ کوتاهنویسی و انواع آن قبلا در این نوشته (لینک نوشته باید قرار گیرد) توضیحاتی داده شده است. نکتهی قابل توجه این است که «کوتاهنویسی»، هم یک نوع وبلاگ است، و هم سبکی برای نوشتن. توضیح این که، وبلاگنویس ممکن است از این روش برای نوشتن استفاده کند در حالی که روال معمول وبلاگ او چنین نیست.
نقل قول و بازنشر:
برخی نوشتهها صرفا نقل قول هستند. حال این نقل قول ممکن است از کلام بزرگان دینی باشد یا از چهرههای برجستهی علمی و ادبی جهان، و یا نقل قول مطالب منتخب از دیگر رسانهها و وبلاگها باشد.
چندرسانهای:
استفاده از رسانههای مختلف، مانند صدا، عکس، ویدئو، انیمیشن، متن و… در کنار یکدیگر جهت انتقال بهتر پیام را چندرسانهای می گوییم و منظور این است که بار انتقال مفاهیم بیش از آن که بر دوش پیامهای متنی باشد، بر عهدهی عکس، فیلم و دیگر روشهای رسانهای است.
در مورد وبلاگهای چند رسانهای و فوتوبلاگ نیز در این مطلب (لینک مطلب مورد نظر) توضیحات و نمونههایی ارائه شده است.
تصمیم بگیرید!
و حالا وقت پاسخ دادن به خودتان است! آیا در این عرصه جایی برای خود متصور هستید؟ دربین انواع و اقسام قالبها و محتواهای موجود شما کدامیک را نتخاب میکنید؟ در کدامیک میتوانید بنویسید؟
و بعد از این شما باید با توجه به تواناییها، علایق، اطلاعات، زمینههای کاری و …، انتخاب کنید که میخواهید «تارنمایتان»* دقیقا چه چیزی باشد، چه نوع مطالبی در آن یافت شود، مخاطبان شما چه کسانی باشند.
در هر کدام از روشهای نوشتاری باید به ظرائف و نکات آن توجه کرد. باید با برقرار کردن تناسب بین نوشته ها و نوع وبلاگ به یک جهت گیری و خط مشی کلی در وبلاگ نویسی رسید.
این به این معنی نیست که اگر روزانه نویسی را انتخاب کردید دیگر نباید کوتاه نویسی کنید یا در مورد مسائل سیاسی و فرهنگی و اجتماع بنویسید، بلکه میتوان از هر کدام از این روشها در کنار هم استفاده کرد و در عین حال وحدت رویه در نگارش را نیز مد نظر داشت.
این مهم است که شما بدانید انتظارتان از وبلاگتان، مخاطبانتان و باخوردهای آن در چه میزان است و با توجه به شناخت صحیح از فضای مجازی و وبلاگستان فارسی پا در این عرصه بگذارید.